INHOUD

De "Brief aan het volk van God" van de Synodale Vergadering

(Niet-officiële vertaling van de franse tekst. B.V.V.)

"De wereld waarin wij leven en die wij geroepen zijn lief te hebben en te dienen, zelfs in haar tegenstrijdigheden, eist van de Kerk de versterking van synergieën op alle gebieden van haar missie", luidt de tekst die op woensdag 25 oktober 2023 is gepubliceerd.

Beste zusters en broeders, Nu het werk van de eerste zitting van de 16e gewone algemene vergadering van de bisschoppensynode ten einde loopt, willen we samen met u allen God danken voor de mooie en rijke ervaring die we zojuist hebben meegemaakt. We hebben deze gezegende tijd beleefd in diepe gemeenschap met jullie allemaal. We werden gesteund door jullie gebeden, dragers van jullie verwachtingen, jullie vragen en ook jullie angsten. Twee jaar geleden begon op verzoek van paus Franciscus een lang proces van luisteren en onderscheidingsvermogen, open voor het hele volk van God, zonder uitzondering, om "samen te wandelen", onder leiding van de Heilige Geest, missionaire discipelen die Jezus volgen.

De zitting die ons sinds 30 september in Rome bijeenbrengt, is een belangrijke stap in dit proces. In veel opzichten was het een nieuwe ervaring. Voor het eerst werden op uitnodiging van paus Franciscus mannen en vrouwen op grond van hun doop uitgenodigd om aan dezelfde tafel te zitten om niet alleen deel te nemen aan de beraadslagingen, maar ook aan de stemmingen van deze vergadering van de bisschoppensynode. Samen, in de complementariteit van onze roepingen, charisma's en bedieningen, luisterden we intens naar het Woord van God en naar de ervaring van anderen. Met behulp van de ‘gespreksmethode in de Geest’ deelden we nederig de rijkdom en armoede van onze gemeenschappen op alle continenten, in een poging te onderscheiden wat de Heilige Geest vandaag tegen de Kerk wil zeggen. In het bijzonder hebben we het belang ervaren van het bevorderen van wederzijdse uitwisselingen tussen de Latijnse traditie en de tradities van het christelijke Oosten. Bovendien heeft de deelname van broederlijke afgevaardigden van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen onze debatten diepgaand verrijkt. Onze Vergadering vond plaats in de context van een wereld in crisis, waarvan de schandalige wonden en ongelijkheden pijnlijk weerklank hebben gevonden in onze harten en ons werk een bijzondere ernst hebben gegeven, vooral omdat sommigen van ons uit landen kwamen waar oorlog woedt. We baden voor de slachtoffers van dodelijk geweld, en niet te vergeten degenen die door armoede en corruptie op de gevaarlijke migratieroutes worden gegooid. We hebben onze solidariteit en toewijding betuigd aan de vrouwen en mannen die overal ter wereld ambachtslieden van gerechtigheid en vrede zijn.

Op uitnodiging van de Heilige Vader hebben we een belangrijke plaats gegeven aan stilte, om respectvol luisteren onder elkaar en het verlangen naar ‘gemeenschap in de Geest’ aan te moedigen. Bij de oecumenische openingswake ervoeren we hoe de dorst naar eenheid groeit in de stille contemplatie van de gekruisigde Christus. Het kruis is in feite de enige cathedra van Degene die, door zijn leven te geven voor het heil van de wereld, zijn discipelen aan zijn Vader toevertrouwde, zodat "zij allen één zouden zijn" (Joh 17,21). Stevig verenigd in de hoop die zijn opstanding ons geeft, hebben we hem ons gemeenschappelijk huis toevertrouwd, waar de kreet van de aarde en de roep van de armen steeds dringender weerklinken: "Laudate Deum!", herinnerde paus Franciscus zich aan het begin van ons werk.

Naarmate de dagen verstreken, hoorden we de dringende roep om pastorale en missionaire bekering. Want de roeping van de Kerk is om het Evangelie te verkondigen, niet door zich op zichzelf te richten, maar door zichzelf in dienst te stellen van de oneindige liefde waarmee God de wereld liefheeft (vgl. Joh 3,16). Gevraagd naar hun verwachtingen van de Kerk op de synode, antwoordden daklozen in de buurt van het Sint-Pietersplein: "Liefde!" Deze liefde moet altijd het brandende hart van de Kerk blijven, een trinitaire en eucharistische liefde, zoals de paus in herinnering bracht toen hij op 15 oktober, halverwege de reis van onze vergadering, de boodschap van de heilige Theresia van het Kind Jezus in herinnering bracht. "Het is vertrouwen" dat ons de vrijmoedigheid en innerlijke vrijheid geeft die we hebben ervaren, niet aarzelend om onze convergenties en verschillen, onze verlangens en onze vragen vrij en nederig uit te drukken.

En nu? We hopen dat de maanden die ons scheiden van de tweede zitting, in oktober 2024, iedereen in staat zullen stellen om concreet deel te nemen aan de dynamiek van de missionaire gemeenschap die het woord "synode" aangeeft. Het is geen ideologie, maar een ervaring die geworteld is in de apostolische traditie. Zoals de paus aan het begin van dit proces in herinnering bracht: "Gemeenschap en zending lopen het risico enigszins abstracte termen te blijven als we geen kerkelijke praktijk cultiveren die de concrete realiteit van synodaliteit uitdrukt (...), waarbij de effectieve betrokkenheid van ieder van ons wordt bevorderd" (9 oktober 2021). Er zijn veel uitdagingen en veel vragen: het syntheseverslag van de eerste sessie (dat nog moet verschijnen. NVDR) zal de punten van overeenstemming die we hebben bereikt verduidelijken, de openstaande kwesties benadrukken en aangeven hoe we het werk moeten voortzetten.

Om vooruitgang te boeken in haar onderscheidingsvermogen, moet de Kerk absoluut naar iedereen luisteren, te beginnen met de armsten. Dit vereist van zijn kant een reis van bekering, die ook een weg van lofprijzing is: "Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, dat wat u voor de wijzen en de geleerden verborgen hebt, u aan de kleinen hebt geopenbaard" (Lc 10,21)! Het gaat erom te luisteren naar hen die geen recht van spreken hebben in de samenleving of die zich buitengesloten voelen, zelfs door de Kerk. Luisteren naar mensen die het slachtoffer zijn van racisme in al zijn vormen, inclusief, in sommige regio's, inheemse volkeren waarvan de culturen zijn geschonden. En bovenal moet de Kerk van onze tijd in een geest van bekering luisteren naar degenen die het slachtoffer zijn geworden van misbruik door leden van het kerkelijk lichaam, en zich concreet en structureel inzetten zodat dit niet opnieuw gebeurt.

De Kerk moet ook luisteren naar lekenvrouwen en -mannen, die allemaal geroepen zijn tot heiligheid vanwege hun dooproeping: het getuigenis van catechisten, die in veel situaties de eerste verkondigers van het Evangelie zijn; de eenvoud en levendigheid van de kinderen, het enthousiasme van de jongeren, hun vragen en oproepen; de dromen van de ouden, hun wijsheid en hun geheugen. De Kerk moet luisteren naar gezinnen, naar hun opvoedkundige zorgen, naar het christelijke getuigenis dat zij in de wereld van vandaag geven. Het moet de stem verwelkomen van degenen die zich willen bezighouden met lekenbedieningen of met participatieve organen van onderscheidingsvermogen en besluitvorming.

Om vooruitgang te boeken in haar synodale onderscheidingsvermogen, moet de Kerk vooral meer woorden en ervaringen van gewijde ambtsdragers verzamelen: priesters, de eerste medewerkers van de bisschoppen, wier sacramentele bediening onmisbaar is voor het leven van het hele lichaam; diakens, die door hun bediening de zorg van de hele Kerk ten dienste van de meest kwetsbaren betekenen. Het moet ook worden geschokt door de profetische stem van het godgewijde leven, een waakzame schildwacht van de oproepen van de Geest. Ze moet ook aandacht hebben voor degenen die haar geloof niet delen, maar de waarheid zoeken, en in wie de Geest aanwezig en actief is, die "aan iedereen, op een manier die God kent, de mogelijkheid biedt om geassocieerd te worden met het paasmysterie" (Gaudium et Spes 22:5).

"De wereld waarin wij leven en die wij geroepen zijn lief te hebben en te dienen, zelfs in haar tegenstrijdigheden, eist van de Kerk de versterking van synergieën op alle gebieden van haar missie. Dit is precies de weg van synodaliteit die God verwacht van de Kerk van het derde millennium" (Paus Franciscus, 17 oktober 2015). Laten we niet bang zijn om gehoor te geven aan deze oproep. De Maagd Maria, de eerste onderweg, begeleidt onze pelgrimstocht. In vreugde en verdriet toont ze ons haar Zoon en nodigt ze ons uit om te vertrouwen. Hij is het, Jezus, onze enige hoop! Vaticaanstad, 25 oktober 2023