INHOUD

VERRIJZENIS EN MEDEDOGEN

—---------------------------------

Onderricht door Br.Stockman

aan de Maria-Kefasgemeenschap

op Paasmaandag 1994

in Convent Ten Hove

I  STILSTAAN BIJ VERRIJZENIS

We willen ons eerst sterk stellen op de lijn van Menswording, Verlossing, Verrijzenis

1. MENSWORDING

Menswording betekent : God die Zich laat kennen aan de mens.  Boek van De Kesel : "Waar zijt Gij te vinden, Hoe is uw Naam ?"  God geeft een intens en duidelijk antwoord :  God komt ons rakelings nabij, Hij woont in de mens.  Hij wordt een verhaal, Hij krijgt een gezicht.

In Jezus toont God zich aan alle mensen en alle tijden.  Hij toont zich aan mij !  

En doorheen Jezus toont Hij ook HOE Hij de mens wil zien.

2. VERLOSSING

God wil me ook VERLOSSEN.  Wat was  daar de bedoeling van?  We moesten verlost worden.  Heel de natuur zit in een kringloop van geboorte, groei, voortplanting en dood.  Enkel de voortplanting doet denken aan leven dat doorgaat, maar ook dat leven loop op het persoonlijke vlak ten einde, sterft finaal in een vicieuze cirkel.  Ook de mens zit in die dodelijke kringloop.

Tegelijk stijgt de mens daarboven uit o.w.v. de unieke wijze waarop hij geliefd is door God.  Het gaat over een totaal wegschenkende liefde, nl. Hij maakt alles mee wat de mens kan meemaken.  "Geen mens ben ik maar een worm" (Psalm 22,7).  "Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat Hij zijn leven geeft voor zijn vrienden"(Joh.15,13).

Dit is solidariteit en mededogen ten top.

3 VERRIJZENIS

God laat die mens VERRIJZEN

Hij koppelt aan de menselijke natuur de goddelijke natuur, nl. een onsterfelijke natuur.  De macht van de dood is helemaal doorbroken.  Alle mensen, ook allen voor Christus' komst, zijn vergoddelijkt, worden betrokken bij verrijzenis.

Liturgie is het opnieuw en voor het eerst sterk beleven van Menswording, Verlossing en Verrijzenis.  We zijn Paasmensen, Verrijzenismensen, Pinkstermensen.  Hij is aan Kefas verschenen, aan de vrouwen, aan mij.

II  UITEENZETTING

We gaan dat nu bekijken op 3 nivo's :

1° Mijn relatie met God

2° Verrijzenis in mijn eigen leven

3° Mijn relatie met mijn medemensen

1 Mijn relatie met God

Door de Menswording is God me helemaal nabij gekomen.  Dit is een totaal verschil met andere godsdiensten´:

Afrika : schrik voor de natuur, de geesten...

Grieken : je was overgeleverd aan de willekeur van al die goden

Islam : worsteling met de Machtige God.

In het Oude Testament : Laat over uw dienaar uw aangezicht stralen.  Cfr een ets van Romain Malfliet "de Barmhartige Vader". God blijft wachten.  Hij laat zich aanspreken met het meest eenvoudige woord : Papa en wij mogen ons aan Hem overgeven met onze intiemste verlangens.  Met Jezus zijn we tot een nauwe relatie met God geroepen : "Wie Mij ziet, ziet de Vader".  Het zou een wederkerige liefde moeten zijn : "Wie Mij liefheeft, onderhoudt mijn geboden.  Mijn Vader zal Hem liefhebben.  Wij zullen tot hem komen en verblijf bij hem nemen".

De Mensgeworden Zoon van God heeft ons ook niet in de steek gelaten.  Hij heeft de heilige Geest gezonden van bij de Vader.  "De Helper, de heilige Geest, die de Vader in Mijn Naam zal zenden, Hij zal u alles in herinnering brengen wat Ik u gezegd heb".

Jezus blijft dus bij ons met zijn Geest, zijn genade (nl. voortdurend geschenk van zijn liefde en kracht die Hij geeft.  We zouden moeten inspelen op die genade, nl. het laten gebeuren.  We moeten het niet allemaal zelf verdienen of in handen nemen.  We moeten onze hemel niet verdienen.  Cfr. die rare uitdrukking : "Waar heb ik dat verdiend ?"

Bij God ligt het op het vlak van de liefde : geven en ontvangen.

Ik mag dat ervaren.  God treedt niet op in plaats van de mens.  Hij wacht af.  Met een oneindig geduld.  Hij maakte ons immers als vrije mensen (die vrijheid kan iemand enkel schenken in liefde, cfr Kahlil Gibran : Uw kinderen zijn uw kinderen niet...).  Dit brengt risico's mee.  God neemt hier een onverantwoord risico.

Veel genade gaat aan ons voorbij omdat we vol zitten van onszelf.  Zelfs in ons gebed zitten we soms nog vol van onszelf; we vullen de zaken op.  We staan echter voor een leegte die niet te vullen is.  God moet die leegte vullen, alleen Hij is daartoe bij machte.

Zo verstaan we enkele paradoxen :

- Als ik de grootste wil zijn, moet ik de kleinste worden (Witte donderdag)

- Cfr Nieuwe materniteit in H.Familie : iemand werd bij de inhuldiging niet met naam vermeld : "Ik ben echt op mijn teen getrapt".

- Als ik zwak ben, ben ik sterk.

- Ik moet kleiner worden, Hij moet groter worden... (Jo de Doper)

Onze zondige mentaliteit maakt het God moeilijk om aanwezig te zijn in het hart van de mens : wij willen het tijdelijke vereeuwigen.  Voortleven in de gedachte van mensen is echter niet de essentie.  De 4.500 mentaal gehandicapten in ons land, zijn nu al vergeten.  Zij blijven echter voortleven in de gedachte van God.

Ook ons bidden moet vanuit een nieuwe geest gebeuren.  God is de zin van mijn leven, ik moet er dus zijn voor Hem.  Het gebed is misschien niet nuttig, maar het is zinvol.

Het is anticiperen op het uiteindelijke.  We zullen God zien zoals Hij is, dàt is mij genoeg.

Maar ook de rouwe werkelijkheid van de vervolging, smaad enz...het uitschreeuwen...  Maar God heeft het laatste woord.

Psalm 31 : Bij U zoek ik mijn heil...  Gij zult mij beschermen, Getrouwe God...

Vergeten... ik ben als gebroken huisraad...  Gij zijt mijn God.

Die rouwe werkelijkheid heeft niet het laatste woord.

Ik kan dus mezelf niet helpen, niet redden.  Er is geen zelfhulpgroep opgewassen tegen de ondergang van mijn leven....

God wacht me echter op aan de overkant.

Joh.15,1-11 : 1 Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. 2 Elke rank aan Mij die geen vrucht draagt, snijdt Hij af; en elke rank die wel vrucht draagt zuivert Hij, opdat zij meer vrucht mag dragen. 3 Gij zijt al rein dank zij het woord dat Ik tot u gesproken heb. 4 Blijft in Mij, zoals Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, maar alleen als zij blijft aan de wijnstok, zo gij evenmin, als gij niet blijft in Mij. 5 Ik ben de wijnstok, gij de ranken. Wie in Mij blijft, zoals Ik in hem, die draagt veel vrucht, want los van Mij kunt gij niets. 6 Als iemand niet in Mij blijft, wordt hij weggeworpen als de rank en verdort; men brengt ze bij elkaar, gooit ze in het vuur, en ze verbranden. 7 Als gij in Mij blijft en mijn woorden in u blijven, vraagt dan wat gij wilt en gij zult het krijgen. 8 Hierdoor wordt mijn Vader verheerlijkt, dat gij rijke vruchten draagt; zo zult gij mijn leerlingen zijn. 9 Zoals de Vader Mij heeft liefgehad, zo heb ook Ik u liefgehad. Blijft in mijn liefde. 10 Als gij mijn geboden onderhoudt, zult gij in mijn liefde blijven, gelijk Ik, die de geboden van mijn Vader heb onderhouden, in zijn liefde blijf. 11 Dit zeg Ik u, opdat mijn vreugde in u moge zijn en uw vreugde volkomen moge worden.

De relatie met God blijkt een vruchtbare liefde die me doet overleven.  Het geeft me een diepe vreugde te mogen thuiskomen bij de Vader, NU en LATER.

2  Mijn eigen leven wordt diep getekend door verrijzenisliefde.

2.1. Mijn leven zit onder een grote paradox (schijnbare tegenstelling).

"Wie zijn leven wil winnen, die moet het verliezen, zijn kruis opnemen en Hem volgen."

Dit is een aanstootgevende uitspraak.  Kijk naar het dogma van de zelfrealisatie (op de piramide van Paslov is de bovenste trap de zelfbevestiging).  Heel de pedagogie en pediatrie is gericht op vrijheid en zelfstandigheid.  Ook in de opleiding van de psychiatrische verpleegkunde gaat het om het opkomen voor je eigen mening, assertiviteit.

De hoogmoedige mens die anderen gebruikt om aan de top te komen van zelfrealisatie.

Hoe verhoudt zich dit tot de zelfverloochening ?  Wie niet kan loslaten, komt niet open voor het echte leven.  Je gezondheid kunnen prijsgeven, mensen kunnen loslaten... dan kun je op het einde ook je handen openen.  "Houd Mij niet vast".  We moeten het lege graf loslaten, niet zien... en toch geloven.

Wat houdt zelfverloochening in ?  Is niet puur negatief.  We moeten alles in zijn juiste perspectief plaatsen, nl. dat van de verrijzenis.  Wat maakt ons nu ongelukkig of gelukkig?  Waar ben ik  echt mee bezig?  Wat doet het meeste pijn?

Dit alles heeft vaak te maken met macht, bezit, genot.  Dit zijn on-waarden als we ze absoluut stellen, het zijn on-waarden als ze ons in een schijnwereld brengen.

De evangelische waarden leggen die aan banden, nl.

- Luisterend in de wereld staan, naar de stem van ons geweten luisteren (het niet verdraaien), naar God luisteren, naar de nood van de anderen.

Ook mezelf kunnen aanvaarden zoals ik ben, nl. als kind van God.  Dat is gehoorzaamheid.

- Armoede : soberheid als tegengif tegen ongebreidelde bezitsdrang, nl. niet alles en direct willen hebben, de drang van "nooit genoeg".  Waarom?  Als we dood zijn kunnen we het toch niet meenemen.  En toch grijpen mensen met passie naar het bezit.

- Zuiverheid : grijpen om te genieten in plaats van openstaand ontvangen.  Men gaat het genot perverteren.  Dit laat een diep gevoel van onvoldaanheid.  Koessner : "Niets meer te wensen en toch niet gelukkig".

2.2  Mijn leven is een onvoltooide symfonie waarvan God het slotakkoord heeft.

We moeten aanvaarden dat in ons leven veel onvoltooid is, onvolmaakt.

We moeten kunnen aanvaarden dat het onaf-zijn in ons aanwezig is.  Het celibaat ontneemt ons de illusie de ander helemaal te bezitten. De eenheid met de ander bevat dat ook.  Ik moet daar rustig in blijven.

Dit doet me dan de paradox begrijpen : heilige onrust en heilige onverschilligheid :

- Heilige onrust : we leven in spanning van het onvoltooide. Anderzijds mag dat geen overspanning worden, we krijgen dan de kramp(achtigheid).  In de wereld moeten we altijd de eersten zijn.  Maar wij horen vanuit het evangelie het woord "Kom uit je boom", je moet niet groter zijn dan je bent.

- Heilige onverschilligheid : owv "Gij (Heer) staat bij mij", al stormen de boosdoeners aan om mij te verslinden..."

We worden dus uitgenodigd om te vertrouwen op de Voorzienigheid.  Dit heeft alles te maken met vertrouwen in het leven, ook al zien we het niet.  Ik zal het in het hiernamaals ontvangen.

Ik geloof in de lijn die God tekent in mijn leven.

Leven in het onvoltooide kan ik maar als ik me toevertrouw aan Gods liefde, nl. deemoedig "Heer, Gij weet alles, Gij weet dat ik U bemin..." "Weid mijn schapen".

Alleen de liefde van de Heer maakt me liefde-bekwaam om in mededogen naar de ander te gaan.  Ieder is daartoe geroepen.  God zelf is solidair geworden, heel radicaal, Hij is zelf mens geworden.  "Hij heeft zichzelf vernederd en het bestaan van een slaaf op zich genomen, Hij is aan de mensen gelijk geworden" (Fil.2,5-11).

3 Naar de anderen toe (Mededogen)

Ik moet het zelf hebben meegemaakt, door Gods liefde, dat ik naar de ander kan gaan.

Concrete naastenliefde wordt de plaats van mijn Godsliefde, daar waar ik die Godsliefde beleef.  Ik dien de Heer in de anderen, volgens Mt 25,31-40 "Want toen Ik honger had hebt gij me te eten gegeven...  Want wat de gedaan hebt voor een dezer geringsten van Mijn broeders, hebt ge voor Mij gedaan".

We krijgen deel aan de verrijzenisvreugde, we ontvangen Zijn rijk als we de naastenliefde als topwaarde beleven : altijd - overal - voor iedereen.

Met Gods genade kunnen we het proberen.  Cfr. Barmhartige Samaritaan, nl. een vreemde, die er niets mee verdient.

Levinas : "Filosofie van het gelaat" : Het gelaat van de ander stelt me voor een ethisch imperatief.  Christus heeft zijn eigen filosofie van het gelaat : "In ieder ander zie ik de contouren van Gods gelaat" (30 dec.).

Kanunnik Triest (Stichter van de Broeders van Liefde) : "Ik mag zeggen, gij zijt goden op aarde... want gij voedt de armen van Christus... voor wie de zon niet meer schijnt... Voor zulken klederen bezorgen, medicijnen bereiden, hun bed opschudden, hun vuile, stinkende wonden .. is dat geen zon scheppen, hun doen verrijzen en ze trekken uit de schot van de dood ?"

Wie zijn die mensen tot wie wij moeten gaan (vanuit de verrijzeniswerkelijkheid) :

Christus brengt er ons zelf al heel wat aan : werken van barmhartigheid. Ik was hongerig, vreemdeling…

HONGER : bv. Huize Triest hier in Gent : 40/50 mensen elke dag

- Hoeveel kost een avondje uit eten ?

- Hoeveel % van mijn wedde geef ik aan armenzorg ?

- Ben ik voldoende geïnformeerd over de 3de en 4de wereld ?

- Wat zegt me de TV met verslagen over hongerige mensen ?

- Leren we onze kinderen wat mededogen betekent ?

- Geef ik ook geestelijk voedsel, nl. durf ik getuigen ?

- Laten we iedereen delen in de rijkdom van deze groep ?

- Deel ik van mijn tijd, talenten, goedheid, opbeuring ?N

- De mens leeft niet van brood alleen :

- een mens die kan luisteren naar fluisteren (boek uit Lovendegem)

- voor diepe zinsvragen (die moeten een existentieel antwoord krijgen), bv. het leven blijft zinvol ook als het niet nuttig is : cfr ook abortus, Euthanasie (die gaan in tegen het verrijzenisgeloof; respect voor het leven).

- blijven handhaven van solidariteit in verzorgingsinstellingen

VREEMDELING

- Hoe ga ik om met vreemdelingen ?  Op het werk ?  In de buurt ?

- Doe ik mee met humor rond vreemdelingen ?  Blijven we politiek waakzaam ?

- Ook worden mensen gealiëneerd (verslaafden, cfr 'De Sleutel', Therapeutische Gemeenschap Integratie Gehandicapten)

- ziekten zoals AIDS (Filadelfia).  In Afrika zijn we erdoor omringd; ze moeten een thuis kunnen blijven hebben.

- Heb ik ook armen tussen mijn vrienden ?

- Mogen in de Gemeenschap ook gehandicapten ?

Ieder moet hierrond een leefplan en actieplan opstellen (bv. vrijwilligerswerk).

- Reageren tegen sekstoerisme

- Hoe staan we tegenover (mensen van) andere godsdiensten ?

- Hoe verdraagzaam ben ik binnen eigen geloofsgroep ?

IK WAS NAAKT, GIJ HEBT ME GEKLEED

- Veel mensen staan blootgesteld aan kritiek (je wordt nog maar beschuldigd en je hebt het al bijna gedaan)

- te grabbel gooien van strikt persoonlijke waarheden

- beroepsgeheim schenden

- Roddel over mensen is hen psychisch uitkleden

- oneerlijke concurrentie

IK WAS ZIEK

- bezoek ik zieken ?

- verzorgen van bejaarden, gehandicapten, mensen met ongeneeslijke ziekte?

- Hoe zet ik me in op dit vlak?

- Is er ruimte voor gehandicapten op mijn werk?

- Draag ik mensen die het moeilijk hebben met het Maatschappijritme?

- Wat doe ik voor de betaalbaarheid van de zorgverlening (NVDR priester Jozef Ghijs vertelt dat de huidige afzonderlijke kamers voor bejaarden in zijn instelling 45.000 Fr. kosten; wie heeft zo'n pensioen ?)?  De sociale zekerheid is niet meer betaalbaar.

- Zorg ik voor de totale mens (ook religieuze dimensie, echte zorg, existentiële waarden)?

- In verband met de consumptie-ziekte : moedigen wij mensen aan tot groei in vrijheid daartegenover?

- Wat doe ik voor een gezond milieu?

- Voor eigen gezondheid?

IK WAS GEVANGEN EN JE BENT ME KOMEN BEZOEKEN

- Hoe sta ik tegenover gevangenen, ex-gevangenen ?

- Er is ook de gevangenis van de verslaving.  Hoe kan ik hier zorgen voor bevrijdende verrijzenis ?

- Promotie van gehandicapten nl. tegen desintegratie (waardoor ik ze ga inkapselen).

III  EEN GEBED TOT BESLUIT

Heer Jezus, we zijn nog vol van het Paasfeest, van de Paasvreugde omdat we een perspectief kregen als geen ander.  Maar het ontwaken brengt sporen van de dood terug, de ruzie is er nog, het lijden, de overspanning...  Ook onze omwereld vertoont barsten.  De Paasvreugde heeft de mot.

Het graf blijft leeg en we staren naar de hemel...

Net als de leerlingen op weg naar Emmaüs zitten we vol zwarte gedachten van onmacht, gekwetste trots...

Maar we zullen ervaren dat Gij er toch zijt en dat Gij U laat kennen in liefde, vermaning, hulp aan medemens.

Gij blijft met ons op uw ongrijpbare en onbegrijpbare wijze.

Wij geloven en vertrouwen dat Gij zult verschijnen...

Deze brochure werd gemaakt

op basis van de notities van een toehoorder

Er bestaat ook een audio-opname van het onderricht.