GELOOF en LEVEN
A+M
GENT 22/08/93
Maria-
Feest MARIA-
Patrones van de Gemeenschap
HET VUUR AANWAKKEREN
Gina vroeg me om iets te vertellen uit dit boekje : HET VUUR AANWAKKEREN, Wat heeft de doop in de heilige Geest te maken met de christelijke initiatie ? Vorig jaar (1992) uitgegeven bij Tabor, samengesteld door Kilian McDonell O.S.B. en George T.Montague S.M.. Het kreeg een voorwoord van de gewezen bisschop van Rotterdam, Mgr. R.Philippe Bär in dec. 1991 : "Ik beveel het graag bij alle gelovigen aan, biddend dat de Heer die zijn Geest zendt, die ook mag zien ontvlammen".
Dat document dat door een aantal Amerikaanse theologen is samengesteld werd door de bisschoppelijke commissie voor de Katholieke vernieuwing in Amerika goedgekeurd.
Zij vertrekken vanuit de geruststellende verklaring dat, als Paulus aan de katholieke christenen zou vragen"Hebt gij de heilige Geest ontvangen toen ge het geloof hebt aangenomen ?", dat wij allen mogen antwoorden : "Ja", want in de initiatiesacramenten, doop en vormsel hebben wij de heilige Geest ontvangen. De doop in de heilige Geest bedoelt dan de christelijke initiatie én de activering daarvan in de christelijke ervaring. Het gaat niet om een tweede doop. Die doop in de Geest vindt ook plaats buiten de charismatische vernieuwing en is bedoeld voor de hele Kerk.
Het is ook niet iets dat alleen maar zou functioneren bij een bepaalde stijl van bidden, lofprijzing of gemeenschapsvorming. Het behoort gewoon bij het christelijk erfgoed van allen die in de Kerk zijn opgenomen door de sacramenten van doop en vormsel.
EEN VERZWAKTE GEMEENSCHAP HEEFT BEKERING NODIG
Wij staan voor een vaststelling in de wereld en de Kerk van vandaag die ontstellend is : de desintegratie van het gezin, de terugloop van de roepingen van priesters en religieuzen, overconsumptie, waar we allen mee te maken hebben, verspilling, gebrek aan aandacht en zorg voor de armen... Dit zijn uitingen van een verzwaktie toestand van de katholieke gemeenschap. Zo is die gemeenschap ook speelbal geworden van een maatschappij zonder God, die langs de media trouwens vaak spot met evangelische waarden. Er zijn weer een aantal publiciteitsborden met godsdienstige reminiscenties langs onze wegen.
Welnu, een verzwakte gemeenschap brengt geen getuigende gezinnen voort, is geen vruchtbare basis voor roepingen, brengt geen diep geloof in de liturgische vieringen en kan het geloof niet verkondigen op een effectieve manier.
Je kan dat ook niet door vormingsprogramma's bijbrengen. De christenen zelf moeten komen tot bekering van hart en geest.
WIJ HEBBEN EEN DIEPER LEVEN IN DE GEEST NODIG
Wij geloven dat de oplossing voor deze problemen ligt in een
diepe persoonlijke bekering tot Christus
in heiliging
en in een voller leven in de heilige Geest.
Bekering begint in ons hart, door onze houdingen, gevoelens, gewoonten die ons van de Heer gescheiden houden te willen veranderen. Het gaat dan fundamenteel over een bekering tot Jezus. Dan kan het gehele leven aan zijn navolging worden gewijd. Ons leven wordt stilaan een christelijk leven.
Dit omvat o.m. vertrouwen in Gods persoonlijke voorzienigheid, die ons vrijmaakt om onze bezittingen te delen met armen en behoeftigen. Zo'n bekeerd leven roept ons op om de armen voorrang te verlenen, om wederzijds vergiffenis te schenken als waamerk op ons bidden; zo'n leven richt zich naar de zaligsprekingen.
Zo'n bekering is echter niet enkel een persoonlijke aangelegenheid; ze vindt plaats in een dragende geloofsgemeenschap die ons verbindt met de taak van de kerk om te bouwen aan het Koninkrijk van Gods gerechtigheid op aarde.
Een voller leven in de heilige Geest, de charismatische zegen van de Geest, schenkt een gevarieerde gavenregen aan de kerk : gaven van aanbidding, lofprijzing, gebed. Anderzijds gaven van dienst in de richting van de gerechtigheid.
Alle charismata of geestesgaven brengen een nieuwe openheid voor de geest, een geloof vol verwachting van Gods heilshandelen in menselijke aangelegenheden, een verhoogde ijver voor het Evangelie, en respect voor het gezag in de Kerk.
De hedendaagse ervaring van de Doop in de Geest veranderde veel christenen, vervulde eucharistievieringen met enthousiaste vreugde en innigheid, maakte gezinnen tot gemeenschappen van genade, deed kinderen groeien in gegevenheid aan Christus, verleende kracht aan de priesterlijke bediening en bevorderde echte oecumene.
De in gemeenschap ervaren charismatische kracht schonk aan de Kerk veel overtuigde en overtuigende evangelisten, we mogen dat ook in eigen gemeenschap ervaren. Er groeiden roepingen van religieuzen, priesters, diakens. Jong en oud, leken, priesters en bisschoppen werden erdoor getekend.
Natuurlijk ontmoet je in de charismatische vernieuwing ook fundamentalisme (mensen die bij de letter blijven en de geest doden), je ontmoet er soms ook autoritair gezag, falende onderscheiding, mensen die de Kerk de rug toekeerden en ondoordachte houdingen in de oecumene. De menselijke beperktheid en zondigheid blijven actueel.
Oplossing van dit soort problemen zullen we eerst en vooral moeten zoeken in een diepe persoonlijke bekering tot Christus, die zichtbaar wordt door een voller leven in de heilige Geest : dit is het zich persoonlijk eigen maken van de initiatie (inwijding, binnenleiding) door middel van de doop in de Geest.
CHRISTELIJKE INITIATIE IS DOOP IN DE GEEST
Het is duidelijk niet de Pinksterbeweging die de doop in de heilige Geest heeft uitgevonden. Petrus riep reeds op tot bekering,tot onderdompeling in Jezus tot vergeving van zonden, dan zult gij als gave de heilige Geest ontvangen.
Het christelijk leven begint met een bekering tot de persoon van Christus, maar de gave van de heilige Geest vormt er een wezenlijk onderdeel van. Jezus doopt met de heilige Geest, schrijven de 4 evangelisten. "Wij allen zijn immers in de kracht van een en dezelfde Geest door de doop één enkel lichaam geworden en allen werden wij gedrenkt met één Geest" (1 Kor 12,13)
Uitwerkingen van het ontvangen van de heilige Geest zijn o.m. : een nieuwe ervaringsrelatie waarbij wij God als "Abba, Vader" aanroepen; Jezus belijden als Heer; gaan leven volgens de Geest door de kracht van de Geest; nieuw inzicht in Gods geheimen; ervaring van de voortreffelijkheid van Gods Woord; stoutmoedigheid om tot de dood te getuigen; onderscheiden van de ware leer; gaven van lofprijzing, kennis, profetie, genezing en andere charismata van dienstbaarheid om Jezus' lichaam, de Kerk, op te bouwen. Die gaven moeten nagestreefd worden én gekeurd, dan vormen zij de Kerk om tot een gemeenschap die een boodschap brengt van liefde, gerechtigheid en vrede.
De gave van de Geest die Gods oneindige liefde is, kan nooit in haar geheel worden ontvangen en daarom moet er herhaaldelijk om gevraagd worden. Voor wie als kind gedoopt werd is het gebed om de doorbraak van de Geest een gebruikelijke manier om zich de genade van de christelijke initiatie eigen te maken.
DE DOOP IN DE HEILIGE GEEST HOORT THUIS
IN DE OPENBARE LITURGIE EN IS NORMATIEF (Blz. 13-
Van Carthago in Noord Afrika, Poitiers in Gallië (Hilarius), Jeruzalem in Palestina, van Caesarea inb Cappadocië, van Constantinopel en van Antiochië, Apamea, Mabboeg en Cyrrhus in Syrië, hebben wij getuigen dat de charismata werden ontvangen binnen de initiatieceremonie. Dit zijn vertegenwoordigers van latijnse, Griekse en Syrische liturgische tradities. Uit Antiochië, Apamea, Mabboeg en Cyrrhus in Syrië hebben wij getuigenissen voor het feit dat men de ervaring van de genadegaven van de doop die in de vroege jeugd is toegediend op latere leeftijd ontvangt.
Het ontvangen van de doop in de Geest betekent niet dat men lid wordt van een beweging, welke beweging dan ook. Wat het wel is, is dat men de volheid van de christelijke initiatie, die toebehoort aan de kerk, van harte aanneemt.
WAT MOETEN WE DAN DOEN ? (p.17)
Als de kerk zich de doop in de heilige Geest weer eigen maakt, houdt dit de belofte in van een nieuw élan in de verkondiging van het Evangelie, de prediking, de viering van de sacramenten, de initiatie van volwassenen, de jeugdpastoraal, de voorbereiding voor het vormsel, het vormen van gemeenschapsleven in de plaatselijke parochie...
De oproep tot bekering hoort bij de verkondiging van de Kerk. Juist zoals de bekering is de verkondiging niet een eenmalig gebeuren, maar een doorgaand proces in het leven van de christen.
Die bekering brengt ons in gemeenschap met de Vader en met Jezus Christus zijn Zoon. Door die diepe gemeenschap in God en in de gemeenschap die de Kerk is worden wij toegerust tot de door de Geest geleide deelname aan haar zending.
Een leven dat gedoopt is in de Geest wordt gekenmerkt door zowel een ervaring van de dynamische eenwording met God, als een ervaring van charismata die door de Geest gegeven worden. Die charismata stellen ons in staat om God te dienen in lofprijzing en aanbidding en om elkaar te dienen in liefde door de profetie, genezing en andere gaven, en zij verlenen kracht aan onze deelname in de bediening van de kerk in de maatschappij. De geestesgaven horen bij de kerk van vandaag. Het charisma moet altijd opnieuw ontdekt en aanvaard worden.
De doop in de Geest en de charismata moet in alle instellingen van de kerk worden hersteld : in de kloosters, katholieke universiteiten, allerlei katholieke verenigingen...
Vooral de parochie zou moeten vernieuwd worden. Het is als een droom : een gemeenschap die een levende liturgie viert, die wordt samengebonden door de heilige Geest, een gemeenschap waarin men elkaar dient, die is toegewijd aan voortgaande bekering en groei, die de niet actieve leden, de buitenkerkelijken en armen opzoekt. Zulke parochies confronteren ons met het Evangelie en zij evangeliseren onze cultuur. Jullie zullen wel zeggen, dat zulke parochies niet bestaan bij ons. Laten wij persoonlijk en in onze gemeenschap al trachten te groeien in de bekering en gegevenheid aan Jezus; het al ons toerusten voor alle latere zendingen. Het is duidelijk dat ieder binnenbrengen van de doop in de Geest in de parochie heel voorzichtig en met veel tact zal moeten gebeuren.
Een uiterst belangrijk element in een vernieuwde parochie is een voortgaande bekering in het leven van de pastor en het parochieteam... Pastorale leiders moeten niet alleen een visie hebben voor de geestelijke vernieuwing van de parochie, maar ook de persoonlijke ervaring die hen in staat zal stellen om tegenover anderen te getuigen van het leven van de doop in de Geest en dat aan hen te bedienen...
(Vandaar : vorming in de doop van de Geest van seminaristen, parochiepriesters + pastorale werkers)
Ander element : de verkondiging of prediking : gaat ook vooral over het persoonlijk getuigenis naar aanleiding van Gods Woord. Zo'n prediking wordt gestimuleerd door de gaven van de Geest en roept op tot een respons.
Begeleiding van volwassen catechumenen is een uitzonderlijke gelegenheid en ook de vormselvoorbereiding van de jeugd : het kan een echte vernieuwing betekenen van de doop.
Deelname aan de sacramenten, vooral de Eucharistie is een gelegenheid voor de voortgaande uitstorting van de heilige geest en gaven als lofprijzing, profetie en genezing.
Het herstel van de doop in de heilige Geest beduidt een nieuwe diepte in onze persoonlijke relatie met Jezus, als de Machtige Heer en Heiland die door de Vader is gezonden in de kracht van de Geest. Karl Rahner schrijft : "Het is onbestrijdbaar dat een persoonlijke relatie met Jezus Christus in intieme liefde van persoonlijk aard, wezenlijk bij het christelijk leven hoort... Daarbij moet men altijd bedenken dat heil geen zakelijke, objectieve toestand beduidt, maar een persoonlijke ontologische werkelijkheid".
Toch is het leven in de Geest niet individualistisch, maar deelnemen in het lichaam van Christus. En het kenmerk van de gemeenschappelijkheid is zelfopofferende liefde onder broeders en zusters in Christus.
Vanuit deze ervaring van Gemeenschap, worden parochianen door de Geest ertoe gebracht om in hun eigen omgeving een christelijk getuigenis af te leggen, waarbij charismata een rol spelen. Deze evangelisatie zal getuigenis met woorden, voorbeeldig leven en werken van barmhartigheid inhouden.
DAAR WIJ LEVEN DOOR DE GEEST
WILLEN WE OOK LEVEN VOLGENS DE GEEST (Gal.5,25).
Tenslotte dit : allen zijn geroepen om de vlam van de gave van de heilige Geest die in de sacramenten van de christelijke initiatie is ontvangen, aan te wakkeren. God geeft deze genade vrijelijk, maar zij vereist een persoonlijke respons van voortgaande bekering tot het Heer-
Zonder de heilige Geest is God ver weg,
behoort Christus tot het verleden,
is het evangelie een dode letter,
is de kerk niet meer dan een organisatie,
is gezag overheersing,
is missie propaganda,
is liturgie suggestie,
en christelijk handelen een slavenmoraal.
Maar in de Geest :
wordt de wereld opgetild en kreunt zij
en lijdt om het koninkrijk te baren
is de verrezen Christus er,
is het evangelie een levengevende kracht,
betekent kerk-
is gezag een bevrijdende dienst,
is missie een nieuw Pinksteren
is de liturgie zowel gedenken als vooruit grijpen,
wordt menselijke actie als die van God.
De Geest roept ieder van ons en de kerk als geheel, naar het voorbeeld van Maria en de apostelen in de bovenzaal, om de doop in de heilige Geest te ontvangen en te verwelkomen als de kracht van persoonlijke en gemeenschappelijke verandering met alle genadegaven en charismata die nodig zijn voor het opbouwen van de Kerk en voor onze missie in de wereld. Deze missie heeft haar oorsprong in de Vader en verloopt door de Zoon in de Geest om de kerk en de wereld aan te raken en te veranderen en hen in de Geest door Christus terug te leiden tot de Vader.
Ben Van Vossel
-